Hoe ga je slim om met narcisme bij een leidinggevende, familie, collega of je relatie?
20 november 2020 
7 min. leestijd

Hoe ga je slim om met narcisme bij een leidinggevende, familie, collega of je relatie?

Narcisme, het is een vorm van gedrag dat wordt gekenmerkt door een obsessie met de persoon zelf (vaak heeft het te maken met uiterlijk), maar ook egoïsme, dominantie, ambitie en gebrek aan inlevingsvermogen. Trump maakt nu van (niet van harte) plaats voor Biden en geeft zijn verlies niet toe. Het is interessant te zien dat zo veel mensen hem alsnog volgen en wat de impact en invloed is van een leider. Het zet een nieuwe toon neer, die als we niet uitkijken, ook de toon wordt van onze manier van communiceren en omgaan met elkaar.

Iemand die narcistisch gedrag vertoont, noemt men een narcist. Narcisme is moeilijk herkenbaar. Alhoewel, Trump… maar die legt het er ook wel heel dik bovenop. Mogelijk heb jij in je omgeving iemand die openlijk of verborgen narcisme vertoont. Of… ben je zelf zo?

Wist je dat mensen met narcisme in zich, heel aantrekkelijk kunnen zijn? Ze zijn vaak charmant, motiverend, praten gemakkelijk en zijn veelal extravert. De andere sekse vindt hen vaak heel aantrekkelijk, door hun ongeremdheid en bravoure. Er zit echter ook een nog al groot nadeel aan. Ze zijn wel èrg aanwezig en nemen ook vaak net te veel ruimte in. Geheel betrouwbaar zijn ze ook niet. Als omgeving moet je daar dan maar mee zien te dealen.

Documentaires over president Trump

Tips omgaan met een narcistische leidinggevende, collega of relatieIk heb met veel verwondering de documentaires over de gang van Trump naar zijn presidentschap bekeken op NETFLIX. Ik ben eerlijk en dus ook blij dat hij het veld ruimt voor Biden.

De bijna ex-president Trump is namelijk wel een goed voorbeeld van iemand met open en verborgen narcisme.

Hij bereikt dingen op zijn manier. Er zit ook wel kracht in. Enkel ik geloof dat hij bekeken vanuit het perspectief van het groter belang, veel op zichzelf is gericht. Het erge, veel mensen zien dit nu als een nieuwe norm en spiegelen zijn leiderschapsgedrag. Daarom schrijf ik graag deze blog. Zo krijg jij inzicht hoe je met narcisme beter kunt omgaan.

Hoe ga je om met Narcisme?

Okay, werk aan de winkel. Hoe ga je om met narcistische mensen?

Hierbij wat tips: draag ze op handen, praat ze naar de mond (en wordt zelf een meester in positief manipuleren) maar ga vooral nooit de confrontatie aan. Als je namelijk de woede van een narcist over je afroept, dan heb je een probleem. De kunst is dus zelf pro actief worden en goed te leren communiceren – zodat de ander je altijd als een gelijke zal zien. Of… als je kan, vermijd ze dan.

Hoe werkt narcisme?

Narcisme begint vaak in de jeugd. De persoon wordt of te veel verwaarloost of krijgt juist op een verstikkende manier te veel aandacht van zijn of haar ouders. Hierdoor gaat hij/ zij overcompenserend gedrag vertonen, dat eigenlijk door het ego wordt gedreven en niet door de authentieke vrije mens. Daar ontstaan mens-typen uit die steeds naar een self fullfilling porphecy leiden. In geval van Trump, niet in verbinding zijn, niet erkend worden, niet geliefd zijn, niet succesvol zijn (hij ging van miljardair naar bijna failliet en weer terug – ook knap).

Wat zijn de open of verborgen kenmerken van narcisme in een mens?

  1. Zij overdrijven hun eigen prestaties.
  2. Ze zijn verslaafd aan aandacht en verheerlijken zichzelf vaak.
  3. Ze geloven dat ze uniek zijn en recht hebben op een speciale behandeling.
  4. Ook nemen ze te veel ruimte in, letterlijk en met veel woorden die vaak te weinig zeggen. Zo herhaalde president woorden als: “the way we handled corona is absolutely amazing, It’s amazing”. De superlatieven zijn bij Trump niet te tellen. Ook trekt Trump meestal de hand van de ander naar zich toe of schuift hij iemand opzij of gaat hij gewoon voor hem of haar staan.
  5. Ze zijn niet empathisch. Dit komt omdat ze te weinig spiegelneuronen hebben, die gedrag van anderen helpen te spiegelen. dit is ook de reden dat ze daardoor de realiteit verdraaien, zelfs als het realistisch of zelfs positief is.
  6. Zij geven anderen vaak het gevoel dat hij of zijj superieur is aan hen.
  7. Opvallend genoeg vallen ze vaak goed bij de andere sekse. Waarschijnlijk omdat ze ongeremd zijn en veel bravoure tonen.
  8. Ook zijn ze ongevoelig voor het knuffelhormoon oxytocine, waardoor ze moeilijk in staat zijn tot binding of intimiteit
  9. Ze hebben meestal imago-doelen (hoe vindt de ander mij belangrijk en leuk) in plaats van compassie-doelen (hoe maak ik het leuk voor een ander?). Zo verdraaide Trump in een speech over de paspoort affaire Obama zijn uitgangspunt en gebruikte daarbij exact de woorden van Obama.
  10. Ze zijn bijna altijd uit op eigen voordeel en menen ook echt dat zij privileges hebben, waardoor ze zich anders mogen gedragen
  11. Spelen met de gevoelens van anderen
  12. Ook hebben ze behoefte aan erkenning, bewondering en zijn Ze ook vaak succesvol ( het schijnt dat 70% van onze leiders narcistisch is, ik hoop het niet)
  13. Ze geven weinig waardering en complimenten aan anderen, tènzij het hen zelf uitkomt
  14. Ook leggen ze echte verantwoordelijkheden vaak naast zich neer en beschuldigen anderen als het fout gaat
  15. In relaties zijn ze daardoor bang om verlaten te worden. Als gevolg daarvan domineren, controleren ze een relatie en zijn ze uit op macht.
  16. Hun partners dienen als aanhang om hun eigen status en bijzonderheid dient te versterken. Op moment dat Ivana Trump te succesvol werd, werd ze ook direct gedumpt.
  17. Ze liegen, draaien om de waarheid heen en komen hun beloftes vaak niet na. Als je ze hierop wijst dan komt dat door een ander dan henzelf.
  18. Ze worden vaak extreem boos als ze kritiek krijgen en doen alles om een conflict te winnen
  19. Ze tonen nagenoeg geen berouw en doen niet aan zelfreflectie. Trump liet ondernemers bij de bouw van zijn Taj Mahal Casino voor 60 miljoen de boot in gaan en heeft nooit sorry gezegd of op constructieve wijze dit proberen op te lossen.
  20. Als een narcist berouw toont dan mogen alle alarmbellen afgaan, want er bestaat dan een grote kans dat jij genaaid wordt.

De meeste mensen deugen en… hoe doe jij het in onze test?

In onze huidige maatschappij waar alles draait om “IK”, mijn land, mijn perfecte foto’s, mijn selfies, mijn mening anders duw ik hem door je strot, komen we mensen met deze karaktereigenschappen steeds vaker tegen. We gaan prat op vrijheid van meningsuiting. Ik vind dit ook een groot goed maar ik vind dat dit ook verantwoordelijkheidsgevoel nodig heeft. Gelukkig deugen de meeste mensen wel. Pfieu…. dat biedt wat tegenwicht.

Maar wat doe je eraan? Nou, check eerst even of je zelf geen trekjes van Narcisme in je hebt >>

Als je dan toch bezig bent, test dan ook eens hoe zelfverzekerd, vitaal, effectief en succesvol jij nu koerst >>

Test je effectiviteit met de SLiM! assessment

7 tips om om te gaan met narcisme

De volgende 7 tips # voor focus en 4 voor communicatie) helpen je om om te gaan met narcisme.

Focus

  1. Blijf alert en op je hoede. Je kunt de ene dag geweldig worden gevonden en de andere dag afgedankt worden.
  2. Bewaak je grenzen en spreek de ander er neutraal en zakelijk op aan dat hij/ zij je grenzen overschrijdt en stuur hen terug naar het zakelijke belang.
  3. Pick your battles: de ene keer sluit je compromis of onderhandel je 100% uit. Als de relatie in tact moet blijven en de samenwerking gezamenlijk naar een goed punt moet komen. De andere keer ga je het conflict zakelijk aan als de ander echt je grenzen of waarden overschrijdt. Doe het kort direct en met een oplossing in zicht. Weer een andere keer vermijdt je en dek je de situatie toe. Je slikt wat er gebeurt en maakt hoogstens de ander ervan bewust, dat de volgende keer jij bij hem komt om “je credit’ van deze keer in te willigen. Kun je het echt niet uitstaan? Ga dan weg.

Communicatie

  1. Accepteer dat de Narcist zo is en probeer hem of haar niet te veranderen. Ga er maar vanuit dat dit hem of haar meer energie en zelfvertrouwen kost dan jou.
  2. Ga niet openlijk het gevecht aan. Speel het slim in de coulissen en luister, vraag door en geleid de ander stap voor stap naar de goede richting. laat wel leiderschap zien anders walst iemand over je heen.
  3. Geef complimenten, kneed, manipuleer de ander positief. Want ze zijn gevoelig voor erkenning. Als jij je doel bereikt dan is het toch prima. Leer hiervoor dat het een spel is en neem het niet te serieus. Neem ook persoonlijke opvattingen en meningen niet te persoonlijk en serieus. heb je er last van? Check dan voorzichtig en integer of je omgeving dit ook zo ziet. Dan kun je hierop zelf of samen bijsturen.
  4. Wees wel compassie-vol en empatisch. De ergste Self Fulfilling Prophecy komt namelijk dagelijks voor een narcist uit. Alleen, geen verbinding en erkenning voor wie hij/ zij is. En schakel op gelijke niveau. Maak je zelf niet groter of kleiner.

Veel plezier

Je merkt dat omgaan met narcisten wat leiderschap van je vergt. In management-teams komen we narcisten helaas regelmatig tegen. 70% van onze leiders demotiveert zijn medewerkers (*onderzoek Hays Group 2019). Ik vermoed dat daar ook best wel enkele narcisten rondlopen.

Narcisme kan ook onderdeel zijn van een bedrijfscultuur. Als de cultuur te veel “ik-gedrag” en presteren in zich heeft, dan heb je een kweek-cultuur voor narcisme. En laten we eerlijk zijn, samenwerken bereik je door een goede melange en focus op “wij”!

Om verandering te bewerkstelligen begin je echter altijd eerst bij jezelf. Daarna schakel je door naar de ander. We hebben allemaal angsten. De een wat erger dan de ander. Het is mogelijk ook de grootste drijfveer van een narcist als Trump en ook zijn kinderen. Ze geloven niet in verliezen. Je kunt enkel winnen, dàar draait het om. Daar zit ook kracht in. Niet voor het groter geheel, wel om dingen voor elkaar te krijgen. Toch schuilt achter de hardheid en de lompheid van hun acties vaak veel onzekerheid. Dit geeft stress en gaat vaak ten koste van jou en hun zelfvertrouwen & vitaliteit.

Aangezien vitaliteit mijn thema is, adviseer ik je dus het volgende: “neem pro actief de leiding en speel het spel. Je zult merken dat je er echt goed in kunt worden”.

Over de schrijver
Wout Plevier focust zich al 27 jaar op Leiderschap. Via zijn mentoring-sessies leert hij ceo's, directeuren en directieteams om Amplitief leiderschap te ontwikkelen in veranderende omgevingen. Hij is expert in Amplitie & heeft hiervoor een aantal boeken, een leerportaal met 17 online trainingen leiderschap, een managementgame (Expeditie Amplitie) en een Spreekshow KERN! ontwikkelt. Hiermee bedient hij met veel inspiratie zijn klanten. Sinds 2020 interviewt hij leiders in zijn podcast Plevier & de Inspirerende Leiders. Inmiddels hebben ruim 170 ceo's, directieleden en kamerleden deelgenomen.
Reactie plaatsen